Het
is eenvoudig om een vergelijking te maken tussen de bloedsomloop van een
willekeurig zoogdier en een gezonde organisatie.
Het
zoogdier:
Het hart pompt het bloed inclusief zuurstof rond langs alle organen
en zorgt dat er overal voldoende is om het hele metabolisme vitaal (dit woord
gaat u vaker lezen) te houden. In tijden van schaarste zorgt de natuur ervoor
dat de hersenen in de bloedaanvoer prioriteit krijgen, omdat daar, komt het
woord weer, vitale keuzes gemaakt moeten worden. Een soort van crisiscentrum,
dat interactief contact heeft met alle organen en ledematen via het
zenuwstelsel, trouwens ook een zeer vitaal orgaan. De pijn die in een orgaan
wordt gevoeld, wordt zodoende direct gevoeld door de hersenen. Dwarslaesiepatiënten kunnen dit bevestigen,
want zij weten wat ze niet meer voelen.
Dan
een gezonde organisatie:
Op procesmatige wijze worden alle afdelingen van de
nodige bronnen en informatie voorzien, zodanig, dat de hele organisatie vitaal
blijft. (heel lafjes gebruik ik hier de lijdende vorm, omdat een organisatie
zelf vast moet stellen wat haar 'hart' is. Dat geldt niet voor de hersenen, die
durf ik wel te benoemen, in de volgende zin al). Als het even flink tegen zit zal
als eerste de organisatieleiding, de hersenen, van de noodzakelijke bronnen en
informatie moeten worden voorzien, zodat zij vitale keuzes kan maken. Via het
interne communicatiesysteem, trouwens ook een zeer vitaal orgaan, is er
interactief contact met alle afdelingen. De problemen die op een bepaalde afdeling worden
beleefd, worden zodoende direct gevoeld door het management. De
bedrijfsmetafoor voor een dwarslaesiepatiënt laat ik graag aan uw
fantasie over, maar ik vermoed dat het resultaat niet op eigen benen zal kunnen
staan.
Hoe
dan ook, een evenwichtige verdeling en circulatie van bronnen en informatie
zijn van vitaal belang om een evenwichtige groei te realiseren.
Wat
zijn dan die bronnen en informatie die door de organisatie circuleren? Geld? Jazeker, maar er is meer. Zoals toegang tot informatie en hulpmiddelen. Afdelingen, net als organen, moeten zelfstandig hun onderdeel van het proces
kunnen uitvoeren, dus er moeten altijd genoeg geld, informatie en middelen zijn om zo'n orgaan lekker te
laten functioneren. Bij een gezond organisme regelt de natuur dit. Bij een
organisatie moeten de leiding ervoor zorgen dat het hart de afdelingen, of organen,
op evenwichtige wijze voorziet van de benodigde bronnen. Maar de organen moeten
zelf ook aangeven wat ze nodig hebben om goed te functioneren. In de discussie
die daarop volgt zou het eindresultaat niet mogen zijn dat de afdeling net
genoeg heeft om zijn taken nog enigszins te kunnen uitvoeren. En dat als er
opeens meer nodig bljikt te zijn, ze dan in godsnaam maar een verzoek bij de
leiding moeten indienen. Want de leiding heeft nog een zeer grote
verantwoordelijkheid: zorgen dat de circulatie op gang blijft. En daar is
vertrouwen voor nodig. Vertrouwen in de goede uitvoering van de procestaken
door de organen. En dat vertrouwen begint bij de hersenen.
Wat
vindt u trouwens dat het hart is in uw organisatie?