vrijdag 24 mei 2013

Help! Indringers!

Het gaat eigenlijk altijd mis. Olifanten die (door de mens) in Australië tussen de lokale fauna worden geplaatst om brandbare gewassen weg te eten. Oorlog. Werkt niet. Introductie van de python in Florida. Vreten alle (inheemse) lynxen op.
- welkom?-                      door Albert Jan Rasker


Een organisme leeft in een bepaalde habitat omdat het daar geboren is, maar het blijft omdat het zich daar het prettigst voelt. Het kent zijn vijanden en prooien, de seizoenen en het klimaat, en daardoor heeft het een goede overlevingskans. Zelfs nomadische dieren verblijven alleen in omgevingen waarin ze zich vertrouwd voelen. Het verhuizen naar andere klimaatzones, daar gaan vele generaties overheen. Als je soorten dus zomaar in een nieuwe omgeving plaatst, dan zal zowel het organisme als zijn nieuwe omgeving onnatuurlijk gedrag gaan vertonen. De 'indringer' zal ofwel worden verjaagd of gedood door de inheemse soorten (natuurlijke balans wordt hersteld), of hij gaat overheersen (natuurlijke balans wordt langdurig beschadigd). De tussenvorm is een vaak lange, soms heftige strijd tussen het inheemse en het vreemde. Natuurwetten kennen geen proportionaliteit of redelijkheid. Waar kennen we dit van?  
Nadat wij Nederlanders, eeuwen geleden, de bevolking van Nederlands-Indië ons geloof en onze gewoonten door de strot hadden geduwd, in ruil voor haar natuurlijke bronnen, hebben we lang gedacht dat we de boel onder controle hadden en er een soort van vrede heerste. Deze illusie hadden veel kolonisatoren. Maar we bleven vreemdelingen, indringers, daar veranderen een paar eeuwen onderdrukking niks aan. De tegenreactie is onvermijdelijk. En wij noemen die, als zij zich manifesteert als buitenproportioneel geweld, terrorisme.   
Kolonialisme is passé. Maar hoe noem je dan het financieel en politiek ondersteunen van de lokaal gehate onderdrukkers en hun handlangers? Met als doel onze multinationals ongelimiteerd gebruik te laten maken van goedkope voorzieningen, grondstoffen en arbeid? Is dat niet gewoon kolonialisme in disguise? Kan het ook anders?  
De natuur geeft talloze voorbeelden van diersoorten die zich, met enige aanpassing, over grote delen van de wereld verspreid hebben, en in zeer diverse habitats hun plekje hebben veroverd. Neem runderen, neem katachtigen, neem honden. Dit konden ze doen door in elk geval geen structureel bedreigende factor te zijn voor de natuurlijke balans in hun nieuwe leefgebied. Ze drongen zich niet op, maar gingen erin op. Zij pasten zich aan aan het leefgebied, voegden hun eigen positieve eigenschappen toe en werden zo een onderdeel van de lokale Circle of Life. Een dergelijke assimilatie wordt in de VS de Melting Pot genoemd. Die werkt redelijk succesvol voor het respectvol opnemen van vreemde culturen op het eigen grondgebied (nou ja eigen...gepikt van de indianen). Daarbuiten laten de VS vaak een heel ander gezicht zien. Nu storen we ons in Europa niet echt aan megalomane uitingen van Coca Cola en Mac Donalds. Die passen wel in onze habitat, ze komen zelfs voort uit onze eigen genen. 
Maar in bijvoorbeeld Arabische landen is een heel andere natuurlijke balans. Niet een betere, niet een slechtere, niet een minder ontwikkelde, maar een andere. Die balans heb je als vreemdeling te respecteren. Help de onderdrukten, niet de onderdrukkers, want dat zijn zelf parasieten van de habitat. Kom uit die compounds, toon oprechte belangstelling. Zo verover je blijvend een plekje. Ook als bedrijf.